Szatnia operacyjna to zbiór elementów odzieży, obuwia oraz innych akcesoriów, dzięki którym w łatwy sposób prywatny detektyw może zmienić wygląd. Jest to bardzo ważny element prowadzenia czynności obserwacyjnych, szczególnie tam, gdzie mamy ograniczoną liczbę osób zaangażowanych w zadanie, a co za tym idzie – istnieje większa szansa, że zostaną one zapamiętane przez obserwowaną osobę.
Najlepszą sylwetką detektywa do realizacji obserwacji jest taka, która nie rzuca się w oczy. Najlepiej, żeby detektyw był podobny do nikogo. Po prostu zwykła, nudna osoba, niewyróżniająca się niczym w miejscu, gdzie będzie prowadzona obserwacja. Dobór odzieży ma być optymalny, nie może być nieschludny, ale i nadmierna elegancja jest niewskazana. Więc jeżeli jesteś dużym, łysym amatorem siłowni z tatuażem na pół twarzy, bardzo mi przykro, ale w większości wypadków nie będziesz się nadawać do obserwacji. Znaczenie ma również atrakcyjność – bardzo przystojne osoby są dużo częściej zapamiętywane.
Ludzie myślą najczęściej stereotypowo. Słyszałem również określenie, że ludzie są „skąpcami poznawczymi”. Co to oznacza? Po pierwszym spojrzeniu na Ciebie obca osoba już Cię wstępnie kategoryzuje. W przypadku naszej pracy i ewentualnego bliższego kontaktu z osobą, którą obserwujemy, powinniśmy zrobić wszystko, aby znaleźć się w kategorii neutralnej. Po prostu jako setna osoba, którą dzisiejszego dnia na ulicy figurant minął na swojej drodze. Każde negatywne lub pozytywne skategoryzowanie jest szansą, że zostaniemy zapamiętani na dłużej.
Absolutnie musimy unikać wszystkich elementów wyposażenia, ubioru i cech wyglądu, które mogą nas jakkolwiek wyróżnić z tłumu. Należy zatem unikać:
Kwestią oczywistą jest to, że realizując większość zleceń, nie dysponujemy takimi możliwościami logistycznymi, na jakie mogą sobie pozwolić służby specjalne podczas inwigilowania figuranta. Jest to związane przede wszystkim z budżetem, jaki mamy przeznaczony na dane zlecenie. Warto jednak pamiętać o podstawowej szatni operacyjnej, która pozwoli zmienić nasz wygląd, przez co osoba, za którą podążamy, nas nie zapamięta, a co za tym idzie – będzie mniejsze ryzyko dekonspiracji.
W pracy detektywa naszą szatnią operacyjną będzie samochód. Postaraj się mieć w nim odzież oraz obuwie na każdą okazję. Do tego niech będą schludnie przygotowane. Nie możesz przebrać się w pomięte ciuchy, bo zaraz ktoś zwróci na Ciebie uwagę. Najważniejsze, aby wszystkie elementy garderoby, które pozwolą Ci zmienić ubiór i wygląd, były pod ręką. Gdy opuszczasz samochód, zawsze zabierz ze sobą jakiś przydatny element garderoby. Dobrze dobrane elementy ubioru to takie, które pozwolą na szybką zmianę wizerunku, np. dwustronna kurtka.
Ubiór powinien być zawsze dopasowany do konkretnego zadania i otoczenia z nim związanego. Udając się w czasie wakacji na plażę i chcąc zbliżyć się do osoby obserwowanej, wkładamy kąpielówki, a gdy idziemy do opery, wybieramy smoking. Nie ma ubioru idealnego, ale trzeba mieć idealne wyczucie miejsca i sytuacji i umieć dostosować się do nich.
Dużym problemem detektywów, szczególnie tych z przeszłością w wojsku lub niedowartościowanych przez niedostanie się do niego, jest militaryzacja odzieży. Maksymalnie zwraca to na siebie uwagę, o ile nie prowadzimy obserwacji w rejonie działań wojennych lub w grupie fanatyków ASG. Jeżeli nie mamy pewności, w jakich warunkach przyjdzie nam pracować danego dnia, powinniśmy wybrać ubiór maksymalnie neutralny. Taki, w którym nie zwrócimy na siebie uwagi, np. wchodząc do biura, restauracji, a potem przechadzając się po parku. Zdecydowanie nie należy stawiać na półśrodki, bo często okazują się one niewystarczające.