Sprawozdanie z czynności detektywistycznych

Raport z pracy detektywa

Sprawozdanie z wykonanych czynności detektywistycznych powinno być zawsze dostarczone klientowi, niezależnie od wyniku prowadzonych działań. Raport detektywa jest wyznacznikiem jakości świadczonej przez niego usługi. Czego klient powinien wymagać od takiego dokumentu?

Jak powinno wyglądać sprawozdanie z czynności wykonanych przez detektywa?

Zgodnie z art. 13 Ustawy o usługach detektywistycznych detektyw ma obowiązek sporządzić i przekazać zatrudniającemu go przedsiębiorcy końcowe sprawozdanie, sporządzone w formie pisemnej, z wykonanych przez niego czynności w danej sprawie.

Artykuł 23b.1 Ustawy o usługach detektywistycznych podkreśla, że obowiązkowe jest sporządzenie końcowego pisemnego sprawozdania z wykonanych czynności, o których mowa w art. 2 ust. 1.

Powinno ono zawierać w szczególności:

• datę zawarcia umowy
• opis przedmiotu umowy
• określenie zakresu i przebiegu przeprowadzonych czynności
• opis stanu faktycznego
• datę zakończenia czynności w sprawie.

W ustawie brak jednak bardzo ważnego zapisu, który nakazuje prywatnemu detektywowi złożenie własnoręcznego podpisu na wykonanym raporcie. Tylko wtedy będzie on miał wartość dowodu z dokumentu prywatnego.

Po przekazaniu raportu z czynności detektywistycznych prywatny detektyw powinien zniszczyć wszystkie zebrane materiały. Nie dotyczy to tylko i wyłącznie spraw, w których toczy się postępowanie karne, postępowanie w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe albo inne, jeżeli w toku postępowania można zastosować przepisy prawa karnego. Wtedy to prywatny detektyw powinien sporządzić kopie sprawozdania i przechowywać je przez okres dwóch lat od momentu sporządzenia, nie dłużej jednak niż na czas prowadzenia działalności detektywistycznej.

Jak powinien wyglądać naprawdę dobry raport detektywa?

Powyższy opis to ustawowe minimum, aby można było w ogóle mówić o sprawozdaniu z przeprowadzonych przez detektywa czynności. Niestety duża część agencji detektywistycznych kończy na tym i ogranicza swoją pracę do minimum. Tymczasem sprawozdanie przekazane przez dobrego prywatnego detektywa powinno zawierać szereg innych informacji, które mają pomóc klientowi.

Raport powinien być wykonany bezstronnie, opisywać tylko i wyłącznie fakty. Materiały, które są gromadzone podczas czynności detektywistycznych, mają za zadanie opisywanie stanu rzeczywistego związanego z przedmiotem zlecenia i tylko i wyłącznie z nim. Skrupulatnie należy także podawać wszystkie wiadomości związane na przykład z osobami, miejscami czy też godzinami zaobserwowanych sytuacji. Dobrą praktyką jest używanie dyktafonu w czasie prowadzonych czynności, aby na bieżąco rejestrować na własne potrzeby swoje obserwacje i informacje. Jeżeli raport będzie miał jakieś słabe strony w postaci nieścisłości i stronie przeciwnej uda się je wyłapać i udowodnić w sądzie, cały zebrany materiał może okazać się niewiarygodny.

Dodatkowe elementy sprawozdania z wykonanych czynności detektywistycznych to:

• zalecenia dla organów ścigania – jeżeli dotyczy to sprawy karnej
• propozycja kierunku dalszych działań, ewentualne zalecenia dla klienta
• odnośniki, np. do publikacji naukowych
• analizy.

Część wiadomości prywatny detektyw powinien także przekazać klientowi podczas rozmowy, na której przekazuje mu raport. Najlepiej, aby został on wspólnie omówiony, a jeżeli klient ma pytania, należy je wyjaśnić, aby później nie został sam z niezrozumiałym dla niego sprawozdaniem.

Dobry raport z przeprowadzonych czynności detektywistycznych to także:

• Legalnie zebrane dowody, dzięki czemu można je przedstawić w sądzie, nie obawiając się o konsekwencje karne dla detektywa czy też klienta.
• Dowody powinny być przedstawiony w taki sposób, aby było jasne, że nie ingerowano w dobra osób trzecich ani że nie odbiegają one od zakresu zlecenia.
• W raporcie nie ma miejsca na ocenę moralną ani komentarze – raport to opis zaobserwowanych sytuacji bez zbytecznego koloryzowania.
• Raport powinien zostać przygotowany w formie jasnej, czytelnej oraz przyjaznej dla Sądu, aby szanować jego czas.
• Wszystkie informacje zawarte w raporcie powinny znajdować swoje potwierdzenia w dowodach, w postaci załączników.

Raport detektywa – załączniki

Raport prywatnego detektywa nie może opierać się tylko i wyłącznie na „gołym” opisie wykonanych przez niego czynności oraz zaobserwowanych sytuacjach. Najlepiej, aby każda informacja w raporcie znajdowała swoje potwierdzenie w postaci załącznika, który został dołączony do raportu. Załączniki raportu detektywistycznego powinny zawierać w zależności od sytuacji zdjęcia oraz wideo, wykonane w sposób niebudzący żadnych zastrzeżeń ani możliwości manipulacji.
Załączniki dołączone do raportu detektywa, np. na płycie CD lub nośniku danych typu pendrive, są dowodami elektronicznymi.
W niektórych wypadkach, np. podczas prowadzenia obserwacji, klient powinien otrzymać także zdjęcie na potwierdzenie wykonanych czynności, nawet jeżeli zupełnie nic się nie dzieje. To dobra praktyka, dzięki której klient ma pewność, że detektyw realizuje swoją pracę.

Czy raport detektywa można podważyć w sądzie?

Wiele agencji detektywistycznych w swojej ofercie pisze, że ich raport jest niepodważalnym dowodem w sądzie. Zdecydowanie tak nie jest. Jak powyżej wspomniałem, jest to dowód z dokumentu prywatnego.
Zgodnie z orzeczeniem SN z 30 czerwca 2004 r. IV CK 474/03 „dowód z dokumentu prywatnego jest samodzielnym środkiem dowodowym, którego moc Sąd ocenia według zasad określonych w art. 233 § 1 k.p.c.”.
Artykuł 233 § 1 k.p.c. mówi, że Sąd ocenia wiarogodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.
Czyli każde sprawozdanie z wykonanych czynności detektywistycznych zawsze będzie oceniane przez Sąd indywidualnie na potrzeby danej sprawy i to właśnie Sąd zadecyduje o wiarygodności i przydatności raportu.

Z życia detektywa

Zdarza mi się dosyć często, że w ramach współpracy z kancelariami adwokackimi otrzymuję także raporty innych prywatnych detektywów do analizy. Bywa, że prywatni detektywi, śledząc daną osobę, ubarwiają rzeczywistość i zniekształcają opis sytuacji. W jednym z raportów detektyw odnotował, że obserwowany wszedł wraz z nieznaną kobietą do mieszkania przy ulicy X i uprawiali seks. Zapytany potem przez Sąd, skąd wie, że uprawiali seks, odpowiedział, że to chyba oczywiste – skoro poszli do mieszkania, to tylko i wyłącznie w jednym celu. Został także zapytany o to, kiedy obserwowany opuścił mieszkanie, ale i na to pytanie nie poznaliśmy zbyt precyzyjnej odpowiedzi, nie mówiąc już o tym, że brakowało jakiegokolwiek potwierdzenia opisanych zdarzeń w postaci zdjęć czy też wideo. Raport okazał się niestety nic nieznaczącym, drogim kawałkiem papieru.