Poszukiwanie osób zaginionych

Poszukiwanie osób zaginionych w kraju

Już na samym początku chciałbym zaznaczyć, że każdą sprawę związaną z poszukiwaniem osób zaginionych należy oceniać i realizować indywidualnie, wedle okoliczności, które zaistniały. Zaginięcie osoby bliskiej to zawsze ogromna tragedia dla jej najbliższych. Nie można jednak tego czasu poświęcić na zamartwianie się czy płacz, trzeba zacisnąć zęby i wziąć się jak najszybciej do działania. Każde zaginięcie jest inne, jednak dla doświadczonych osób zdobycie jak największej ilości informacji, takich jak okoliczności lub ewentualna motywacja, jest kluczowe dla powodzenia poszukiwań.

Poszukiwanie osób zaginionych – jak działa policja

Policja jest pierwszym organem, który ma odpowiednie kompetencje oraz siły i środki, aby poszukiwać osoby zaginione. Na wstępie należy wspomnieć o bardzo ważnej kwestii: nie trzeba czekać 24 czy 48 godzin, aby udać się na policję w celu dokonania zgłoszenia. Można zrobić to od razu w momencie, gdy uznamy, że sytuacja tego wymaga. Co równie ważne – policjant zawsze ma obowiązek przyjąć takie zgłoszenie. Aby dokonać zgłoszenia, wystarczy wybrać się do najbliższej jednostki policji. Wyznaczony policjant jest zobowiązany do utrzymywania stałego kontaktu z rodziną osoby zaginionej i udzielania jej informacji. Warto również odebrać od policjanta potwierdzenie zgłoszenia zaginięcia. Będzie ono przydatne, jeżeli zechcemy zgłosić się do Itaki. Bardzo dużą pomoc oraz wsparcie uzyskamy także od wolontariuszy prowadzących stronę Zaginieni przed laty. Organizacja ta skupia wiele dobrych ludzi, którzy niosą pomoc nie oczekując niczego w zamian. Mają oni ogromny zasięg w mediach społecznościowych dzięki czemu szybciej uda się np. rozdystrybuować zdjęcie osoby zaginionej.

Kategorie osób zaginionych

Udając się na policję w celu zgłoszenia zaginięcia, musimy mieć świadomość, że przyjmujący nas policjant na podstawie przekazanych przez nas informacji umieści dany przypadek zaginięcia w jednej z trzech kategorii. Zostały one wyszczególnione w zarządzeniu Komendanta Głównego Policji i właśnie od tego, do jakiej kategorii zostanie przypisany dany przypadek, bezpośrednio zależeć będą wszelkie działania podejmowane przez policję.

I kategoria osób zaginionych

Jest to grupa osób, która w sytuacji zaginięcia będzie traktowana przez policję w sposób szczególny. Dotyczy to osób, które nagle opuściły miejsce swojego pobytu, a okoliczności ich zniknięcia są uzasadnione przez:

• podejrzenie popełnienia na szkodę tych osób przestępstwa przeciwko życiu zdrowiu lub wolności, takich jak np. zabójstwo, porwanie, uprowadzenie w celu zmuszania do prostytucji;
• zagrożenie dla ich życia, zdrowia lub wolności, np. możliwość popełnienia samobójstwa; zaginięcie osoby do lat 15, które wystąpiło po raz pierwszy; zaginięcie osoby, która ze względu na wiek, choroby, upośledzenie umysłowe czy inne problemy psychiczne nie może kierować swoim postępowaniem albo wymaga opieki lub pomocy innych osób.

Należy pamiętać, że w przypadku zaginięć zaszeregowanych do I kategorii szybkość działania jest szczególnie ważna. Jeżeli zaginione jest dziecko, jego bezradność i brak możliwości obrony znacznie zwiększają niebezpieczeństwo.
Przyznanie kategorii I oznacza automatyczne niezwłoczne podjęcie przez policję czynności, które będą miały na celu odnalezienie danej osoby. Policja, rozpoczynając poszukiwania, przeprowadza różnego rodzaju czynności operacyjno-rozpoznawcze. Do najczęściej stosowanych można zaliczyć następujące:

• Policja wraz z innymi służbami, np. Państwową Straż Pożarną, szczegółowo sprawdza teren ostatniego pobytu osoby zaginionej, wykorzystując wszystkie możliwe środki techniczne;
• jeżeli sytuacja tego wymaga i jest taka możliwość, w miejscu zaginięcia zabezpieczone zostaną wszelkie ślady, np. linie papilarne, odciski butów, próbki DNA itp.;
• przeprowadzone zostaną rozpytania z osobami, które miały lub mogły mieć potencjalny kontakt z osobą zaginioną;
• przez policję zostaną sprawdzone także wszystkie miejsca takie jak noclegownie, szpitale izby wytrzeźwień itp.;
• wszędzie, gdzie to możliwe, zostanie sprawdzony monitoring;
• sprawdzone zostaną billingi telefoniczne.

Powyżej opisane działania to nie jedyne możliwości, a podstawowy ich katalog może się różnić w zależności od charakteru zaginięcia.

II kategoria osób zaginionych

Do osób, które policja zalicza do II kategorii, należą te, które opuściły ostatnio swoje miejsce pobytu, jednak okoliczności nie wskazują, aby była potrzeba zapewnienia im ochrony życia, zdrowia, wolności lub udzielenia pomocy. Będą to więc osoby, które:

• opuściły dobrowolnie swoje miejsce pobytu (np. ucieczki nieletnich);
• wcześniej wskazywały niezadowolenie ze swojej sytuacji życiowej lub zamiar jej zmiany (np. kłótnie rodzinne);
• zabrały ze sobą swoje rzeczy osobiste.

W przypadku osób w drugiej kategorii policja zarejestruje zaginięcie i umieści w systemie zdjęcie danej osoby. Jeżeli osoba uprawniona wyrazi na to zgodę, policja umieści także na swojej stronie internetowej informacje o zaginięciu oraz zdjęcie. Gdy minie 180 dni od dnia przyjęcia zawiadomienia o zaginięciu, policja powinna zlecić badanie DNA z materiału biologicznego osoby zaginionej lub osób jej spokrewnionych w celu porównania go z zarejestrowanymi już profilami w bazie (aby sprawdzić, czy nie znaleziono osoby zaginionej i nie skategoryzowano jej jako NN).
Dla bezpieczeństwa osób umieszczonych w kategorii II najważniejsze jest, aby wyeliminować wszystkie przesłanki z kategorii I. Nieodpowiednie skategoryzowanie może się wiązać z zagrożeniem dla ich życia i zdrowia.

III kategoria osób zaginionych

Kategoria osób umieszczonych w grupie III obejmuje wszystkie przypadki, które wymieniam poniżej. Muszą one jednak spełniać jedno bardzo ważne kryterium – mianowicie należy potwierdzić, że nie zachodzą przesłanki charakterystyczne dla grupy I. Będą to osoby:

• małoletnie, których zaginięcie jest samowolnym oddaleniem się w celu kolejnej ucieczki, np. z domu rodzinnego, domu dziecka itp.;
• pełnoletnie, które w związku z przymusowym umieszczeniem w szpitalu psychiatrycznym, domu pomocy społecznej, środowiskowym domu samopomocy lub innej tego rodzaju placówce samowolnie oddaliły się ze wskazanego miejsca pobytu;
• małoletnie, zaginione w związku z porwaniem rodzicielskim. Musi to jednak zostać potwierdzone. Więcej na temat porwania rodzicielskiego przeczytasz pod tym linkiem.

W przypadku osób z kategorii III policja zarejestruje ich zaginięcie i umieści w systemie zdjęcie, tak jak w odniesieniu do osób z kategorii II. Policja powiadomi także właściwy sąd rodzinny i opiekuńczy o samowolnym oddaleniu się osoby małoletniej w wyniku ucieczki lub właściwy sąd rodzinny i opiekuńczy o porwaniu rodzicielskim.

Poszukiwanie osób zaginionych – o czym należy pamiętać

Udając się na policję czy też na spotkanie z prywatnym detektywem, należy być jak najlepiej przygotowanym oraz posiadać jak najwięcej informacji o zaginionej osobie. Najważniejsze informacje to:

• pełne dane personalne osoby, który zaginęła (pseudonimy również będą przydatne);
• data, miejsce i ewentualne okoliczności zaginięcia;
• jak najbardziej aktualne zdjęcie osoby poszukiwanej. Należy pamiętać, że nie powinno się ograniczać do jednego zdjęcia, najlepiej zabrać kilka; najbardziej przydatne będą zdjęcia z profilu oraz en face (od przodu);
• pełny opis ubioru w chwili zaginięcia oraz – jeżeli możliwe jest podanie takich informacji – preferowany styl ubioru;
• opis przedmiotów, które dana osoba miała przy sobie w momencie zaginięcia. Czy miała komórkę? Czy była ona włączona? Jaki jest numer jej telefonu?;
• informacje na temat nałogów, chorób czy problemów osobistych;
• grupa krwi.
• Jeżeli to możliwe i sytuacja na to pozwala, należy przemyśleć i wynotować samemu lub wraz z pozostałymi członkami rodziny takie informacje jak:
• prawdopodobna przyczyna zaginięcia (jeżeli dokonuje się tej analizy wśród kilku członków rodziny, należy przedstawić wszystkie tezy, nawet mało prawdopodobne);
• adresy osób oraz instytucji, do których zaginiona osoba mogła się udać;
• zainteresowania oraz upodobania.

Poszukiwanie osób zaginionych – co możesz zrobić sam

Działania poszukiwawcze należy rozpocząć od razu, nie warto z tym czekać. Zawsze powtarzam, że przy większości zaginięć liczy się każda minuta. Mamy różne rodzaje zaginięć, więc nie każda z poniższych rad będzie przydatna, warto jednak zapoznać się z nimi wszystkimi:

• Sprawdź, czy wraz z osobą zaginioną zginęły też jej rzeczy osobiste – przeszukaj jej pokój, może zostawiła jakiś list, może znajdziesz wskazówkę dotyczącą tego, co mogło się stać. Sprawdź komputer i inne urządzenia elektroniczne.
• Przeszukaj całą najbliższą okolicę oraz ulubione miejsca osoby zaginionej. Sprawdź trasy, którymi poruszała się najczęściej.

• Poinformuj rodzinę oraz najbliższych znajomych osoby zaginionej, poproś ich, aby obdzwonili wszystkie osoby, z którymi potencjalnie mogła mieć kontakt.
• W przypadku zaginięcia osób nieletnich warto rozpocząć poszukiwania u koleżanek i kolegów oraz zapytać ich o ulubione miejsca przebywania.
• Poszukaj aktualnego zdjęcia (jeżeli to możliwie zdobądź zdjęcie pokazujące daną osobę w sposób jak najdokładniejszy – bez filtrów i przeróbek).
• Poproś osoby z okolicy o sprawdzenie monitoringu. Nie muszą wyrazić na to zgody, jednak rzadko się zdarza, aby ktoś odmówił w takim przypadku. Jeżeli jednak tak się stanie, przygotuj listę miejsc z monitoringiem; może to ułatwić pracę policji lub prywatnemu detektywowi.

• Zadzwoń do najbliższych szpitali i izb wytrzeźwień.
• Rozwieś plakaty.
• Skontaktuj się z lokalną prasą i mediami, aby wsparli poszukiwania, umieszczając na swoich stronach komunikaty o zaginięciu.
• Wykorzystaj Internet – to najszybszy sposób, aby zaangażować jak największą liczbę osób w poszukiwania.
• Polecam także skorzystać z pomocy wolontariuszy organizacji Zaginieni sprzed laty. Wspierają oni rodziny zaginionych w trakcie poszukiwań, które nierzadko trwało bardzo długo. Ich pomoc nie kończy się tylko na wsparciu ale i także pomagają oni na każdym kroku działań a także angażują w poszukiwania swoich licznych czytelników, dzięki czemu informacja o zaginięciu bardzo szybko obiega internet.

Poszukiwanie osób zaginionych – jak może pomóc detektyw

Osoby, którym w chwili zgłoszenia o zaginięciu nie grozi realne zagrożenie, poszukiwane są według zupełnie innych procedur policyjnych niż te stosowane wobec osób zagrożonych. Najczęściej informacje o zaginięciu rejestrowane są w policyjnej bazie z uwzględnieniem danych oraz rysopisu i zdjęcia – i na tym poszukiwania się kończą. Tego typu osoby przez policję odnajdywane są zwykle niejako przypadkiem, podczas legitymowania. Jeżeli jednak dana osoba napisze oświadczenie, że nie chce, aby informować osoby zgłaszające zaginięcie, gdzie ona aktualnie przebywa, policja nie będzie mogła przekazać im tej informacji.
Nie ma się co oszukiwać – bardzo ważna rolę w poszukiwaniu zaginionych osób pełni policja, nie można jednak nie doceniać roli dobrego prywatnego detektywa. Bardzo istotnym elementem pracy prywatnego detektywa przy poszukiwaniu osób zaginionych jest ustalenie wszystkich okoliczności oraz faktów, które poprzedzały zaginięcie danej osoby. Dzięki tego typu działaniom możemy często złapać pierwszy trop w poszukiwaniu osoby zaginionej.

Chcąc skorzystać z usług prywatnego detektywa, należy zapoznać się z treścią umowy określającej wzajemne prawa i obowiązki stron oraz precyzyjnie uzgodnić zakres czynności, które detektyw zobowiązuje się wykonać. W czasie spotkania z prywatnym detektywem należy omówić wszystkie szczegóły oraz poprosić o wstępny plan poszukiwań. Ważne będzie także, aby prywatny detektyw dokumentował wszystkie swoje ustalenia i aby przedstawił je potem w sprawozdaniu z czynności detektywistycznych. Prywatnego detektywa nie obowiązują procedury oraz kategoryzowanie osób zaginionych, tak jak to czynią policjanci. Otrzymując zlecenie na poszukiwanie zaginionej lub ukrywającej się osoby, może dobrać metody w jego ocenie odpowiednie do danej sytuacji. Podczas poszukiwania osób zaginionych stosuje się różne techniki, często również niekonwencjonalne, a miarą ich oceny jest tylko jeden czynnik, jakim jest odnalezienie osoby zaginionej.

Poszukiwanie osób zaginionych – detektyw radzi

Najważniejsza rada, która potwierdza się w moim doświadczeniu zawodowym, mówi, że jeżeli masz podejrzenie, że mogło stać się coś złego, i masz podstawy, by myśleć, że bliska Ci osoba zaginęła i jest narażona jest na niebezpieczeństwo – niezależnie od tego, czy to Twoje dziecko, czy ktoś inny z rodziny – zapewne Ty wiesz najlepiej, że to, co się stało, nie jest codzienną sytuacją i zniknięcie to jest dla danej osoby zagrożeniem. Nie wahaj się zatem i jak najszybciej zgłoś sprawę na policje, aby natychmiast rozpoczęła swoje działania. W dużej części przypadków liczy się każda sekunda. Nikt tak dobrze nie zna osoby zaginionej, jak jej najbliższa rodzina, i to na niej ciąży obowiązek jak najszybszego działania.