OSINT – biały wywiad – źródła informacji

Jak już wiemy, OSINT polega na pozyskiwaniu danych z różnych otwartych źródeł informacji. Jeżeli miałbym powiedzieć, co w mojej ocenie jest kluczowe, jeżeli chodzi o OSINT, to bez dwóch zdań za najważniejsze uznałbym pochodzeniem informacji, tj. fakt, czy źródło, z którego korzystam, jest pierwotne czy też wtórne. Im bliżej początku wytworzenia informacji, tym łatwiej ją potwierdzić. Dlaczego? To proste – im informacja została mniej przetworzona, tym większa szansa, że nie jest zmodyfikowana, jak to się może wydarzyć, kiedy przekazuje ją każde następne źródło. To coś jak zabawa w głuchy telefon, gdzie pierwsza osoba drugiej na ucho mówi hasło, a gdy dociera ono do ostatniej z osób, nie zawsze pokrywa się z oryginałem.

Liczba źródeł informacji, z których się korzysta w ramach białego wywiadu, jest nieograniczona, postaram się jednak opisać najważniejsze z nich, aby zobrazować, jak ogromny potencjał drzemie w tych działaniach.

Kanały informacyjne

Poniżej prezentuję kategorie, z których najczęściej korzysta się w ramach białego wywiadu. Warto wiedzieć, że nie da się zazwyczaj jednoznacznie przypisać informacjom konkretnych kanałów informacyjnych. Źródła zazwyczaj się przenikają. W mojej ocenie, można je podzielić na cztery kategorie:

• informacje pochodzące ze środowisk naukowych
• informacje wytworzone przez administrację publiczną (nie tylko krajową)
• dane pochodzące od komercyjnych podmiotów (np. z mediów)
• biblioteki.

Najważniejsze kategorie otwartych źródeł informacji

Niestety nie ma możliwości aby w krótkim artykule opisać także podkategorie. Dlatego czytając poniższy wykaz, trzeba pamiętać, że można te kategorie rozbić na ogromną liczbę podkategorii, o których będę starał się sukcesywnie pisać na moim blogu w przyszłości.

Internet

Cały wywiad jawnoźródłowy w dużej mierze opiera się właśnie na działaniach w sieci. W momencie, kiedy powstał Internet, brak informacji zderzył się z jej nadmiarem. Wielu specjalistów z dziedziny białego wywiadu twierdzi, że w Internecie jest wszystko, nie każdy jednak potrafi to znaleźć. To prawda – zwykły użytkownik Internetu poszukujący informacji nie potrafi korzystać z technik zaawansowanego wyszukiwania informacji, zazwyczaj też nie korzysta z operatorów logicznych.

Najważniejsze źródła internetowe to:

• Serwisy społecznościowe – ze względu na ogromną ilość danych, jakie w nich znajdziemy, powstała nawet oddzielna kategoria białego wywiadu im poświęcona, zwana SOCMINT (Social Media Intelligence).
• Serwisy networkingowe – portale, na których można poszerzać swoje kontakty biznesowe (np. LinkedIn).
• Encyklopedie internetowe – tworzone przez użytkowników Internetu (np. Wikipedia).
• Portale, na których umieszczane są liczne, niecenzurowane pliki do pobrania. W Polsce jest to np. strona chomikuj.pl.
• Serwisy aukcyjne i ogłoszeniowe.
• Blogi – zawierają bardzo dużo informacji, często również specjalistycznej wiedzy.
• Darknet lub DeepWeb – tzw. ukryty Internet, do którego dostęp można uzyskać za pomocą sieci TOR.

Pamiętaj – w białym wywiadzie bardzo ważne jest umiejętne korzystanie z wyszukiwarek. Jeżeli wiesz, że Google to nie jedyna wyszukiwarka, i masz świadomość, jak budować zapytania, to jesteś na dobrej drodze.

Media

Dziennikarze to pracownicy Twojej agencji wywiadowczej. Działają niekiedy szybciej niż CIA, a szczerze mówiąc, te służby nawet korzystają z ich usług. Zależnie od tego, czy potrzebujesz informacji z kraju, czy ze świata, możesz wykorzystać lokalne telewizje, aby za ich pomocą zebrać informacje. Przy tego typu białym wywiadzie należy jednak mieć się na baczności i pilnować, aby informacje te były wiarygodne. Wystarczy spojrzeć na to, jak taką samą sytuację potrafi opisać w Polsce TVP, a jak TVN – dwie różne historie.

Prasa

Powstanie prasy dało pierwszy zalążek do narodzin białego wywiadu. Dzięki danym pozyskanym z gazet można zdobyć informacje ogólne, które posłużą nam do zbudowania podstaw wiedzy w danym temacie, lub wiedzę specjalistyczną, szczegółową, która pozwoli na uzupełnienie zdobytych wcześniej informacji. Informacje zdobyte za pomocą prasy można zawsze uzupełnić, kontaktując się z autorami danej publikacji.

W zależności od potrzeb warto zwrócić uwagę na wybrane z pięciu rodzajów prasy:

• Codzienna – związana z bieżącymi wydarzeniami.
• Branżowa – jak sama nazwa wskazuje, dotyczy konkretnej branży, która może nas interesować.
• Naukowa – zawiera często ważne badania i co najważniejsze, najbardziej skrupulatnie prowadzoną bibliografie.
• Lokalna – jeżeli interesują nas informacje z konkretnego regionu. Jest to moim zdaniem najlepsze źródło informacji o osobach, firmach i wydarzeniach z danego obszaru. Równie ważne jak informacje w niej zawarte mogą być także kontakty do osób, które je publikują, ponieważ mogą one posiadać jeszcze szerszą wiedzę niż zawarta w interesującym nas artykule.
• Fanziny – są to amatorskie pisma wydawane przez miłośników danego tematu. To zazwyczaj wydawnictwa niezależne, mające niewielki nakład. Coraz częściej są jednak umieszczane w Internecie, co rozwiązuje problem małego nakładu.
  Prasówka to podstawa działalności komórek osintowych w wywiadzie.

Szara literatura

Należy również zwrócić uwagę na tzw. „szarą literaturę” – są to trudno dostępne książki i opracowania, które bardzo często nie są rejestrowane w spisie bibliograficznym. To różnego rodzaju materiały – z konferencji, sprawozdania naukowe, ekspertyzy itp. Są one zazwyczaj drukowane w bardzo niewielkich nakładach, ale dostęp do nich może być bardzo przydatny.

Ogólnodostępne rejestry państwowe i komercyjne

Informacja publiczna to jeden z fundamentów państwa demokratycznego. W publicznych rejestrach możemy znaleźć ogrom informacji, do których dostęp otwarty jest dla każdego obywatela. Na temat publicznych rejestrów pisałem w artykule poświęconym weryfikacji kontrahentów.

Najważniejsze z ogólnie dostępnych rejestrów państwowych to:

• Krajowy rejestr sądowy, w którym zawarte są informacje z zakresu rejestru przedsiębiorców, spisu dłużników niewypłacalnych oraz rejestru stowarzyszeń i organizacji
• CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
• rejestr REGON
• rejestr ksiąg wieczystych
• MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy, w którym znajdziemy obwieszczenia i ogłoszenia wymagane przez Kodeks postępowania cywilnego, Kodeks spółek handlowych, Ustawę o KRS oraz inne przepisy.

Wyżej wymienione są podstawowymi państwowymi rejestrami. Oprócz tego znajdziemy bardzo dużo prywatnych, skomercjalizowanych serwisów, dzięki którym możemy zyskać dostęp do informacji. Większość z nich za dostęp wymaga opłaty.

*
OSINT jest techniką pozyskiwania informacji za pomocą ogólnodostępnych źródeł, nie znaczy to jednak, że zawsze dane łatwo jest odnaleźć i przeanalizować. Powyższe zbiory są tylko poglądowe i przykładowe, nie stanowią katalogu zamkniętego. Nigdy nie zamykaj się w ścisłych ramach podczas poszukiwania informacji.