Dobry detektyw

Jak zostać dobrym detektywem?

Dzisiejszy artykuł pomocny będzie dla osób, które rozważają swoją karierę w zawodzie detektywa lub też są na jej początku. Zawód detektywa jest bardzo wymagający, nigdy nie wiemy jak długo będziemy pracować danego dnia, gdzie się znajdziemy oraz jakie zagrożenia mogą się w związku z tym pojawić. Bez wątpienia nie jest to praca dla każdego, dlatego też lepiej już na początku zapoznać się jej możliwościami oraz ograniczeniami aby później nie żałować. Uważam, że aby być dobrym w swoich fachu trzeba robić to co się lubi, działanie wbrew sobie w dłuższej perspektywie zemści się nie tylko na nas ale także i na naszych klientach. Kim więc jest dobry detektyw?

Dobry detektyw: cechy charakteru

Wiele osób mówi, że aby być idealnym szpiegiem, a w naszym przypadku detektywem, trzeba się z tym urodzić. Może coś w tym jest, jednak ja w to nie wierzę. To oczywiste, że ludzie mają predyspozycje, które finalnie wpływają na to, czym się zajmują, jednak najważniejsza jest determinacja do realizacji postawionych przed sobą celów. W tym zawodzie, jak żadnym innym, aby być dobrym w realizacji obserwacji, trzeba przejść wiele szkoleń, a co najważniejsze – mieć dużo praktyki oraz doświadczenia.

Do wszystkiego jednak można dojść małymi, acz zdecydowanymi krokami. Nie radziłbym już na początku realizować zaawansowanych działań wobec ludzi, którzy mogą nas przechytrzyć, jednak zbieranie pierwszych szlifów na podstawowych dla detektywa obserwacjach związanych na przykład z wykrywaniem niewierności może nas bardzo wiele nauczyć się o drugim człowieku i jego zachowaniach. Zaczniemy powoli wchodzić w – bądź co bądź – niezwykle uzależniający świat prywatnych detektywów.

Cierpliwość. Pierwszą i najważniejszą cechą w tej branży jest cierpliwość. Niecierpliwy wywiadowca to marny wywiadowca. W tej pracy cały czas trzeba na coś czekać – czekamy, aż ktoś się pojawi, czekamy, aż ktoś w końcu zrobi coś, co musimy uwiecznić, czekamy, czekamy i czekamy. Cierpliwość jest bezpośrednio połączona z samodyscypliną oraz determinacją w realizacji postawionego przed detektywem celu. Im bardziej jest on zdeterminowany i im cierpliwiej będzie do postawionego sobie celu dążył, tym większa szansa na sukces.

Pomysłowość. Zaczynam od tej cechy, ponieważ uważam, że jest kluczowa z punktu widzenia detektywów, którzy działają w Polsce. Detektyw nie ma zbyt wielu ustawowych uprawnień, więc musi nadrabiać swoim intelektem. Musi być więc bardzo kreatywny, aby stworzyć różne plany działania, które dostosowane będą do danej sytuacji – nie ma w tej pracy miejsca na wykorzystywanie szablonów czy powielanie schematów. Podczas działań w terenie należy ciągle improwizować w odpowiedzi na dynamicznie zmieniające się środowisko. Detektyw musi czasem bardzo szybko wymyślić, co zrobić w danej sytuacji.

Adaptacja. Środowisko pracy detektywa to ciągła zmiana. Jeżeli ktoś lubi pracę od 8:00 do 16:00, nigdy nie powinien myśleć o tym zawodzie. Dzięki odpowiednim możliwościom adaptacji prywatny detektyw jest w stanie o czasie dostosować się do szybkich zmian, które zazwyczaj nie są zależne od niego. Psychoanalitycy zwracają szczególną uwagę na dwa elementy otoczenia: społeczeństwo jako ogół oraz więzi międzyludzkie i ich wpływ na konkretne jednostki. Pracujący w terenie detektyw musi potrafić się zaadaptować do różnych miejsc oraz grup ludzi, tak aby w razie konieczności móc spędzić z nimi czas wymagany na realizację zadania. Nie ma również utartych schematów wykonywania poszczególnych czynności, detektyw pracuje tam, gdzie jest potrzebny, a nie tam, gdzie jest mu wygodnie – to największa sztuka przy adaptacji do wybranego zadania. Adaptacja powinna być także bezpośrednio połączona z szybkości reakcji, dlatego też wymagana jest także umiejętność dokonywania jej maksymalnie szybko.

Wytrwałość. Podczas wszelkiego rodzaju czynności wywiadowca musi charakteryzować się ogromną wytrwałością we wszystkim, co robi. Nigdy nie wiemy, ile dana sprawa potrwa czy jak długo spędzimy w samochodzie w jednym miejscu. Mówi się, że wytrwałość to jedna z najważniejszych cech każdego człowieka sukcesu, tak też jest w tym przypadku – musimy wytrwale dążyć do realizacji danego zadania. Wytrwałość detektywa stanowi o sile jego charakteru i jest w tym zawodzie kluczową umiejętnością.

Czujność. Należy być cały czas skupionym. Ten zawód nie należy do najbezpieczniejszych. Podczas realizacji czynności należy być cały czas czujnym, aby nie okazało się, że przez nieuwagę nie zarejestrowaliśmy jakiegoś ważnego wydarzenia. Musimy być także czujni dla własnego bezpieczeństwa; zawód detektywa nie należy do najbezpieczniejszych, więc trzeba zwracać uwagę na wszelkiego rodzaju zagrożenia.

Opanowanie. W tym zawodzie możemy napotkać wyjątkowo dużo sytuacji, podczas których detektyw musi zachować pełne opanowanie – jeżeli da się ponieść emocjom, wszystkie działania zapewne okażą się nieskuteczne. Opanowanie w dużej mierze polega na zachowaniu dystansu wobec sytuacji oraz problemu, z jakim zjawił się u nas klient. Jest to szczególnie ważne w tej branży, ponieważ klientowi, który przychodzi do detektywa, zawsze towarzyszą emocje, a to my jesteśmy osobami, które powinny spokojnie, bez zbędnych emocji kalkulować każde działanie. W trudnych sytuacjach zawsze znaczenia nabiera powiedzenie, że „tylko spokój może nas uratować”. Cierpliwość ponad wszystko – jeżeli nie jesteś osobą cierpliwą, nie masz szans w zawodzie detektywa realizującego obserwację. Wszystkiego możesz się nauczyć, ale jeżeli nie masz cierpliwości – wszystko na nic.

Dyskrecja. Jest ona wpisana w ten zawód. Milczenie jest złotem, a każda osoba, która potrafi dochować tajemnicy, jest ceniona, niezależnie od branży, jaką reprezentuje. Detektyw, który nie umie działać dyskretnie lub – co jeszcze gorsze – rozpowiada o sprawach swoich klientów, nie powinien nigdy pracować w tym zawodzie. Uważam, że dyskrecja jest największym filarem każdego solidnego detektywa, który zawsze powinien dbać o swoich klientów.

Odpowiednie nastawienie. Z własnego doświadczenia mogę powiedzieć jedno: jeżeli detektyw nie ma odpowiedniego nastawienia do pracy, to nawet jeżeli sprawa będzie prosta, może nie zauważyć nawet prostych, skutecznych jej rozwiązań. Jeżeli jednak traktuje się ten zawód jako coś więcej niż pracę i realizację zadań, jeżeli jest on naszą pasją, nie będzie problemów z odpowiednim działaniem. Nastawienie ma ogromne znaczenie również podczas pierwszego kontaktu z daną sprawą. Najgorsze, co może być, to nastawienie się na jeden scenariusz, na przykład związany z naszym zawodowym doświadczeniem, i upraszczanie sobie wszystkiego. To droga donikąd, niestety nie jest to proste, aby prowadząc kilka spraw, które z pozoru są do siebie podobne, zachować jasność umysłu, tak aby każdą z nich rozpatrywać osobno. Tak jednak bezsprzecznie należy czynić.

Wyostrzona percepcja i dobra pamięć. Pomimo tego, że żyjemy w dobie wszechobecnej elektroniki oraz miniaturyzacji kamer i podsłuchów, detektyw powinien mieć bardzo dobrą pamięć fotograficzną. Jest ona pożądana w przypadku zbierania wszelkiego rodzaju informacji, a dzięki umiejętności zapamiętywania jak największej szczegółów śledczy może reagować na bieżąco. Na wyostrzoną percepcję składa się również czujność detektywa, który bądź co bądź rzadko pracuje w przychylnym mu środowisku i musi być cały czas gotowy na przyjęcie wszelkiego rodzaju zagrożeń, jak dekonspiracja przez osoby trzecie lub objęcie jego samego obserwacją.

Neutralny sprawny osąd. Kiedy klient przychodzi do detektywa, często targają nim silne, skrajne emocje – przedkłada bowiem problem, z którym nie jest w stanie sam sobie poradzić. W pierwszej kolejności należy z neutralnej pozycji doradzić odpowiednie działanie oraz po przeprowadzonej wstępnej rozmowie powiedzieć klientowi, co można w danej sprawie zrobić. Będąc już w trakcie realizacji danej sprawy, trzeba za wszelką cenę wyzbyć się stronniczości i co szczególnie ważne w przypadku gromadzenia dowodów, starać się zbierać je w taki sposób, aby nie zostały one odebrane przez sąd jako zmanipulowane.

Dobry detektyw a kwalifikacje fizyczne

Jeżeli chcesz być dobrym detektywem, szczególnie działającym w terenie, realizując różnego rodzaju czynności, na przykład obserwacje, musisz cechować się minimalnie dobrym stanem zdrowia. Jest to praca trudna, wymagająca od Ciebie dbania o siebie również poza jej godzinami.
W zdrowym ciele zdrowy duch. Zacznijmy od absolutnych podstaw:

• wywiadowca musi mieć sprawny wzrok i słuch. Podczas czynności obserwacyjnych to właśnie od tych zmysłów zależeć będzie bardzo wiele, zarówno co do zdobytego materiału dowodowego, jak i bezpieczeństwa detektywa. Obserwacje prowadzone są w różnym świetle, w dzień i w nocy. Dobry wzrok połączony z wyostrzonymi innymi zmysłami – to podstawa.
• Wytrzymałość. Czynności obserwacyjne trwają czasem tydzień, czasem dwa, a czasem i miesiąc, rzadko jest to jedynie doba czy dwie. Aby uzyskać satysfakcjonujący materiał dowodowy, wywiadowca musi cały czas pozostawać w skupieniu, do czego niezbędna jest duża wytrzymałość fizyczna. Wytrzymałość na zachowywanie stałej pozycji na posterunku obserwacyjnym, wytrzymałość na przebycie dużej liczby kilometrów za obserwowanym itp. Zdecydowanie nie jest to praca dla mięczaków.
• Refleks. Podczas realizacji niektórych czynności musisz potrafić reagować bardzo szybko, czasem w mgnieniu oka. Jest to szczególnie ważne podczas prowadzenia samochodu przy obserwacji, ale ma także znaczenie podczas dokumentacji zdarzeń, kiedy czasem trzeba szybko zareagować, aby uwiecznić konkretną sytuację.
• Dobra kondycja. Mam nadzieję, że nikt się nie obrazi na mnie za to, co tutaj napiszę. Niestety osoby otyłe nie wpisują się w sylwetkę pożądaną dla wywiadowcy – z prostego względu: im większa otyłość i gorsza kondycja, tym trudniej będzie podążać pieszo za celem. Nie mówię oczywiście, że detektyw musi być zawodowym sportowcem, zwykła podstawowa sprawność wystarczy. Dobrze jednak by było, żeby w ramach budowania dobrej kondycji uczęszczać na siłownię lub trenować jakiś sport walki, aby w razie zagrożenia móc się skutecznie obronić. Mówiąc o dobrej kondycji, chciałbym także wspomnieć, aby nie popadać w skrajności. Niestety kulturysta monstrualnych rozmiarów także nie jest w mej ocenie optymalnym kandydatem do tego zawodu. Duża sylwetka zwraca uwagę i może być przyczyną dekonspiracji.

Czego musisz nauczyć się sam aby być dobrym detektywem?

Prowadzenie samochodu. Jeżeli obserwacja prowadzona jest za pomocą samochodu, jednym z najważniejszych czynników, które będą decydowały o jej sukcesie, będzie kierowca lub też kierowcy. Detektyw prowadzący samochód musi charakteryzować się umiejętnościami prowadzenia pojazdu we wszystkich możliwych warunkach drogowych, ponieważ sytuacja zawsze jest dynamiczna. Umiejętna jazda związana jest oczywiście z wszystkimi powyższymi cechami – kierowca musi posiadać odpowiedni refleks, aby zdążyć zareagować w danej sytuacji, ponieważ chwila jego zawahania może zakończyć się zgubieniem figuranta. Im kierowca bardziej doświadczony w prowadzeniu pojazdów, tym większa szansa, że będzie w stanie pewne zachowania przewidzieć, analizując warunki drogowe i dostosowując do nich odległość utrzymywaną od celu.

Topografia. Wiele osób uważa, że telefon z dostępem do map Google załatwia cały problem znajomości terenu. To ogromny błąd! Pracując w danym miejscu, powinniśmy znać wszystkie boczne uliczki, ślepe zaułki, a jeżeli to możliwe, także liczbę wejść i wyjść do wszystkich miejsc, które może odwiedzać nasz figurant. O ile Google może być przydatne podczas jazdy samochodem do określonego celu, to na niewiele się zda, jeżeli szybko będziemy musieli na piechotę dotrzeć do określonej lokalizacji. Są też liczne skróty i drogi, które nie istnieją na mapach, ponieważ są „dzikie”. Jedną z gorszych sytuacji w zawodzie detektywa, o ile nie najgorszą, jest pozwolenie na zmanipulowanie się przez figuranta i trafienie w ślepy zaułek, za którym mogą czyhać niebezpieczeństwa, o których nie mamy pojęcia.

Sprzęt, którego używasz. Musisz znać sprzęt, na którym pracujesz. I niezależnie od tego, czy mówimy o aparacie, kamerze, czy mikrofonie, musisz znać jego obsługę na pamięć. Nie wystarczy znajomość podstawowych funkcji – jeżeli pracujesz na danym sprzęcie, a klient płaci Ci duże pieniądze, nie wyobrażam sobie, żebyś w stopniu perfekcyjnym nie znał swojego wyposażenia. Nigdy nie bierz do pracy sprzętu dopiero kupionego, którego nie znasz. Zawsze dokładnie się przygotuj. Umiejętności obsługi sprzętu nie da się raz na zawsze nauczyć, technologia bardzo szybko się zmienia i należy za nią cały czas nadążać, a nawet starać się w niej przodować, dzięki czemu wyprzedzisz swoją konkurencję.

Pora na Twoją decyzję

Każdy z nas chce być jak najlepszy w swoim fachu, ale jednocześnie bardzo dużo osób nic nie robi w tym kierunku. Zauważam, że im większa na naszym rynku jest konkurencja tym bardziej docenia się ekspertów. Zawód detektywa to jeden z tych, gdy często musimy działać tu i teraz, nie możemy pozwolić sobie aby powiedzieć klientowi, że zajmiemy się jego sprawą po weekendzie. Po weekendzie będzie już za późno. Nie zawsze jest czas na odpoczynek. Nierzadko cierpi na tym nasza rodzina. Dla mnie ten zawód to połączenie dwóch sprzeczności: wartkiej akcji oraz kompletnej nudy pomimo, której należy utrzymywać pełne skupienie. Zdarzają się zlecenia podczas, których siedzi się całymi dniami w samochodzie, kompletnie nic się nie dzieje, trzeba jednak utrzymać pełne skupienie oraz dni gdy akcja jest ciągła i dynamiczna. Jedno jest pewne, zostając detektywem nigdy nie będzie nudno. Dwa pozornie takie same zlecenia nigdy takie nie są, ponieważ każdy człowiek jest na swój sposób inny. Jeżeli zawód detektywa to coś co na prawdę chcesz robić w życiu to szara codzienność, rutyna i powtarzalność nigdy uśpią poczucia pasji i zadowolenia z pracy.