Daktyloskopia

Czym jest daktyloskopia?

W języku greckim Daktylos – palec, Skopein – obserwować.
Każdemu z nas w pierwszej myśli daktyloskopia kojarzy się z badaniami odcisków palców i rzeczywiście tak jest. Jest to jednak tylko mała część możliwości, jakie obecnie oferuje tego typu badanie. Daktyloskopia w wąskim zakresie dotyczy badania cech linii papilarnych na opuszkach palców, w szerszym – na powierzchni całych dłoni i stóp, zaś w najszerszym również powierzchni innych okolic skóry. Opiera się ona na tym, że cechy linii papilarnych są niezmienne oraz niepowtarzalne dla każdego z nas. Warto więc wiedzieć, że ślady daktyloskopijne nazywane są również śladami dermatoskopijnymi, ponieważ nie tylko palce, ale i cała powierzchnia skóry (z greckiego dermatos – skóra) posiada indywidualne cechy.

Na czym polega daktyloskopia?

Najczęściej, abyśmy pozostawili odcisk, wystarcza substancja potowo-tłuszczowa, pokrywająca skórę z przyczyn fizjologicznych. Zdarza się jednak także, że na danym narzędziu pozostaną odciski, które są związane z zabrudzeniami skóry jak np. krwią czy też smarem.
Nasz odcisk palca tak naprawdę składa się z trzech warstw. Pierwsza to ta, na której przebieg linii papilarnych układa się we wzór. Druga to – nieciągłości linii, tj. przerwy, połączenia, rozwidlenia i inne drobne detale. Ich profesjonalna nazwa to minucje. Trzecia – kształt i rozmieszczenie porów oraz ukształtowanie krawędzi linii papilarnych.
Aby uznać, że zabezpieczony odcisk to ten sam, co do którego wykonujemy np. porównanie, musi mieć przynajmniej 12 minucji zgodnych ze śladem porównawczym i nie może być pomiędzy nimi niezgodności. Jest to tzw. standard numeryczny, który obowiązuje w naszym kraju.

Ślady daktyloskopijne możemy podzielić na:

• ślady statyczne,
• ślady dynamiczne,
• ślady wgłębione,
• ślady powierzchniowe.

Jako ciekawostkę muszę dodać, że istnieją także ślady gantiskopijne (ślady rękawiczek). Są one pośrednio związane dermatoskopią, choć nie pochodzą bezpośrednio ze skóry, bardzo dobrze ją odwzorowują. Wbrew temu, co pokazuje telewizja oraz wbrew powszechnemu przekonaniu, założenie rękawiczek nie uchroni nas zawsze przed pozostawieniem śladów.
Daktyloskopia pozwala nam nie tylko na pobranie odcisków i ewentualne późniejsze ich porównanie. Dzięki daktyloskopii możemy także ustalić mechanizmy, czyli ruch jaki wykonywała dana osoba.

Pomoże nam to pomóc ustalić takie informacje jak np.:

• Czy ktoś wykonał ruch przypadkowo lub też celowo;
• Czy coś było wkręcane lub wręcz przeciwnie – wykręcane;
• Podawanie broni czy oddawanie strzału;
• Odpychanie czy przyciąganie;
• Czy ktoś został pchnięty czy też jednak sam przypadkowo się skaleczył.

W jaki sposób ujawnia się ślady daktyloskopijne?

• Metody optyczne np. absorpcja,
• Metody fizyczne np. używanie specjalnych proszków daktyloskopijnych oraz pędzla,
• Metody chemiczne np. barwne produkty,
• Metody fizykochemiczne połączenie dwóch powyższych metod.

Ślady należy także odpowiednio zabezpieczyć. Jednym z podstawowych sposobów zabezpieczenia jest wykonanie fotografii za pomocą odpowiedniego sprzętu (odpowiedniej wielkości matryca oraz obiektyw makro), użycie folii daktyloskopijnej czy też wykonanie odcisku silikonowego.

Jak zabezpiecza się ślady daktyloskopijne?

Metod zabezpieczenia śladów daktyloskopijnych jest wiele. Jako ciekawostkę chciałbym przedstawić ci kryminalistyczne zabezpieczenie śladów linii papilarnych z pomocą jednej z najprostszych metod, jaką jest wykorzystanie folii daktyloskopijnej:

Przygotuj folię daktyloskopijną pamiętając, że musi być ona odpowiednio dobranej barwy w taki sposób, aby kontrastowała, czyli aby odcisk był dobrze widoczny. Dobierz również odpowiednią wielkość.
Z przygotowanego kawałka folii daktyloskopijnej zdejmij ostrożnie płytkę (aby nie pozostawić na niej własnych śladów).
Przyklej kawałek folii bezpośrednio przed śladem i następnie resztę jednym pewnym ruchem naklej już bezpośrednio na śladzie.
Delikatnie ściągnij folię. Ślad daktyloskopijny zabezpieczony.

Wykorzystywanie daktyloskopii w pracy prywatnego detektywa

Zlecenia na wykonywanie badań daktyloskopijnych w przypadku agencji detektywistycznych nie są częste i mało który detektyw ma również na ten temat odpowiednią wiedzę oraz umiejętności. Uprawnienia do wykonywania opinii daktyloskopijnych posiadają powołani biegli bądź instytucje naukowe. Uprawnienia do zlecania opinii daktyloskopijnych postanowieniem posiadają sądy, prokuratury oraz jednostki policji. Nie stoi jednak nic na przeszkodzie, aby ktoś mógł zlecić tego typu badania prywatnie w celu własnego wykorzystania.